Aanpak Ondermijnende Criminaliteit: Vastgoedfraude

De Opdrachtgevers

Met meerdere gemeentes hebben we het prototype in een aantal iteraties ontwikkeld: De gemeente Eindhoven, Hilversum, Maastricht, RIEC Midden Nederland Venlo, Venray hebben een bijdrage geleverd aan de oplossing.

De Challenge

Vastgoedfraude is een serieuze uitdaging en een vorm van ondermijnende criminaliteit. De challenge waarmee we gestart zijn was: ‘Kunnen we zicht krijgen op het misbruik van vastgoed in onze wijken zodat de gemeente en haar partners interventies kunnen plannen voor zichtbaar resultaat’. Dat werd later verbreed naar aanverwante onderwerpen zoals onverklaarbare leegstand/spookbewoning. Alles wat een bijdrage levert aan het tegen gaan van misbruik van vastgoed.

De Aanpak

Voor dit traject is een Mini Sprint gedaan om bestaande oplossingen op het gebied van ondermijnende criminaliteit – en in het bijzonder op het gebied van vastgoedfraude – te vertalen naar de problematiek in Maastricht. In 3 dagen is daar een prototype voor ontwikkeld.

Het Resultaat

Er ligt een prototype voor de aanpak van vastgoed fraude die bijzonder positief ontvangen is. Op dit moment wordt dit prototype omgezet naar een van de lenzen in ons Apollo platform.

Lees meer

14

Aantal opvallende netwerken

71578

Geanalyseerde panden

12

Opvallende eigenaren vastgoed

8

Indicatoren op energiegebruik

Maatschappelijk vraagstuk

Georganiseerde, ondermijnende criminaliteit bestaat uit veel soorten criminaliteit en activiteiten die daarmee samenhangen. Bij activiteiten maakt de georganiseerde criminaliteit gebruik van diensten uit de bovenwereld. Criminelen schuwen het niet om legale partijen te beïnvloeden of te onderdrukken. Denk daarbij aan volksvertegenwoordigers, ambtenaren en onschuldige burgers. Daarbij passen criminelen soms ook zwaar geweld toe. Bovendien kent het vele verschijningsvormen.

De aanpak van ondermijnende criminaliteit binnen een gemeente wordt vaak geprioriteerd in lijn met de de focus zoals die ook vaak door de RIEC’s (Regionale Inlichtingen en Expertise Centra) wordt aangebracht. Deze terugkerende thema’s zijn:

Georganiseerde hennepteelt;
Mensenhandel en -smokkel;
Criminele motorbendes;
Misbruik en fraude binnen de vastgoedsector;
Witwassen en daaraan gerelateerde vormen van financieel-economische criminaliteit.

Misbruik en fraude binnen de vastgoedsector (en het witwassen dat daar regelmatig mee gepaard gaat) is daarmee één van de belangrijke pijlers in de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. In de vele gesprekken die wij met verschillende lokale en regionale overheidsorganisaties hebben gehad is de aanpak misbruik vastgoed ook een van de meest genoemde vraagstukken.

In de context van vastgoedfraude wordt snel gesproken over ABC-constructies ( ABC-constructie of ABC-akte is een vastgoedtransactie waarbij een gebouw of woning binnen zeer korte tijd twee keer verkocht wordt, van A naar B en van B naar C. Het gebouw gaat daarmee feitelijk van A naar C. Een ABC-transactie is gevoelig voor fraude zoals hypotheekfraude, belastingontduiking en witwassen.).

Deze challenge was gericht op het verkrijgen van zicht op en inzicht in vastgoed misbruik als verschijningsvorm van ondermijnende criminaliteit. Een terugkerende vraag daarbij is wanneer gebruik over gaat in misbruik en hoe dat te constateren is. Een andere factor is het inzichtelijk kunnen krijgen van de dynamiek binnen het speelveld van panden, personen en ondernemingen rondom het thema misbruik van vastgoed.