Hoe we de positie van het lokaal bestuur in het veiligheidsbestel kunnen versterken

/door

In oktober 2024 publiceerde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een diepgaand rapport over de positie van het lokaal bestuur in het Nederlandse veiligheidsbeleid. Dit rapport, getiteld ‘Positie van het lokaal bestuur in veiligheidsbeleid en -bestel,’ biedt een uitgebreide analyse van de uitdagingen en kansen voor lokale overheden in een snel veranderend veiligheidslandschap. In deze blog bespreken we de belangrijkste bevindingen van het rapport maar ook hoe gemeenten hierop in kunnen spelen.

De belangrijkste bevindingen

Het VNG-rapport benadrukt de cruciale rol van het lokaal bestuur in het veiligheidsbeleid, maar wijst ook op de aanzienlijke druk waaronder deze overheden staan. Hier zijn enkele kernpunten:

Historische ontwikkeling:

Het lokaal bestuur is sinds de jaren ’60 uitgegroeid tot een centrale speler in het veiligheidsbestel, mede door de ontwikkeling van het integraal veiligheidsbeleid in de jaren ’80 en ’90.

De Grote Verbouwing (2010-2015):

Deze periode kenmerkte zich door schaalvergroting en centralisatie, zoals de vorming van de Nationale Politie en de Wet op de Veiligheidsregio’s. Dit leidde tot een vermindering van de checks and balances in het veiligheidsbestel.

Veranderend veiligheidslandschap:

Nieuwe uitdagingen zoals terrorisme, radicalisering, cybercrime en georganiseerde criminaliteit hebben de veiligheidsopgaven complexer en minder lokaal geworteld gemaakt.

Huidige knelpunten:

  • De capaciteit en capabilities van alle actoren in het veiligheidsbestel staan onder druk.
  • Er is een trend naar meer repressieve maatregelen ten koste van preventieve aanpakken.
  • De politisering van de veiligheidszorg beïnvloedt de kwaliteit van het beleid en de uitvoering.
  • De focus ligt te veel op stedelijke gebieden, waardoor kleinere gemeenten in de knel komen.

Aanbevelingen:

  • Er is behoefte aan een fundamentele herijking van het veiligheidsbestel als geheel.
  • Versterking van de regiefunctie van het lokaal bestuur, met aandacht voor maatwerk en lokale context.
  • Meer nadruk op preventieve maatregelen en samenwerking tussen verschillende actoren.

Hoe we hierop in kunnen spelen

Shintō Labs speelt in op de uitdagingen die in het VNG-rapport worden geschetst door innovatieve datagedreven oplossingen te ontwikkelen voor gemeenten. Een van hun meest prominente producten is Apollo, een platform dat specifiek is ontworpen om ondermijnende criminaliteit en andere veiligheidsvraagstukken aan te pakken.

Apollo is een data- en analyseplatform dat beleidsadviseurs en programmamanagers openbare orde & veiligheid (OOV) van gemeenten ondersteunt bij het centraal beheren en analyseren van signalen van ondermijning. Het platform biedt verschillende modules, zoals netwerkanalyse, interventieplanning en dossierbeheer, die gebruikers in staat stellen om een gedetailleerd beeld te krijgen van wat er speelt op een bepaalde locatie.

Apollo kan op de volgende manier inspelen op de bevindingen uit het rapport;

Versterking van de regiefunctie

Apollo helpt lokale overheden om hun regiefunctie te versterken door hen te voorzien van de tools en inzichten die nodig zijn om effectief beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Denk hierbij aan samenwerking aan dossiers of signalen met interne of externe partners.

Maatwerk en lokale context:

Het platform biedt oplossingen die zijn afgestemd op de specifieke behoeften en context van elke gemeente, waardoor lokale overheden beter in staat zijn om in te spelen op de unieke veiligheidsuitdagingen in hun gebied. Denk hierbij o.a. aan het concept van lenzen waarmee lokale fenomenen inzichtelijk worden gemaakt.

Preventieve Maatregelen:

Door gebruik te maken van geavanceerde data-analyse stelt Apollo gemeenten in staat om proactief te handelen en preventieve maatregelen te nemen voordat problemen escaleren. Apollo biedt inzicht in verschillende vormen van ondermijning en hoe deze zich ontwikkelen in de tijd.

Samenwerking tussen Actoren:

Apollo faciliteert samenwerking tussen verschillende actoren in het veiligheidsbestel door informatie-uitwisseling en gezamenlijke analyse mogelijk te maken, wat bijdraagt aan een geïntegreerde aanpak van veiligheidsvraagstukken.

Conclusie

Het VNG-rapport onderstreept de noodzaak van een fundamentele herijking van het veiligheidsbestel en de versterking van de rol van het lokaal bestuur. Innovatieve oplossingen zoals Apollo van Shintō Labs bieden de tools en inzichten die nodig zijn om deze uitdagingen aan te gaan. Door gebruik te maken van geavanceerde technologieën en data-analyse, kunnen lokale overheden effectiever en efficiënter opereren, wat uiteindelijk bijdraagt aan een veiliger en veerkrachtiger samenleving.

Relevante links

Whitepapers

Nieuws

Blogs

Webinars

Praktijkcases

Productinformatie

Research

Foto credits: Joran Quinten via Unsplash

Misschien ook iets voor u
Vijf redenen waarom je datagedreven werken als gemeente samen moet doen
Capital Value en Shintō Labs lanceren de Nationale Woningbouw Monitor
Apollo: de drie-eenheid van een datagedreven veiligheidsaanpak
Regionale monitoring woningbouwprojecten in het Stedelijk Gebied Eindhoven
Monitoren van woondeals met hulp van data-analyse
Gemeente Halderberge zet stappen met datagedreven aanpak woningbouwopgave
Publieke Digitale Woningbouwkaart Gemeente Eindhoven live
Analyseren van bedrijven met open data in Apollo