Tag Archief van: energietransitie

Design Sprint Energietransitie samen met de Gemeente Utrecht

/door

 

De gemeente Utrecht werkt binnen de energietransitie onder andere aan energiebesparing en het aardgasvrij maken van de stad. Dit zijn twee van de drie sporen binnen het programma om over te stappen op schone energie. De gemeente wil in 2050 30% energie besparen in gebouwen en heeft de uitdaging om 130.000 gebouwen van het aardgas af te halen. Een wijkgerichte aanpak is een van de manieren om dit te bereiken. Mede met behulp van data zoekt de gemeente een juiste volgorde, en wil ze focus bepalen en zicht houden op de voortgang van de aanpakken. De gemeente heeft een Design Sprint gedaan om in vijf dagen een datagedreven prototype te ontwerpen en te toetsen op de waarde daarvan.

De gemeente heeft al veel gedaan met data, maar komende jaren gaat de omvang van de opgave enorm groeien. Op basis van verdere data-analyse wil de gemeente de aanpak verder vormgeven en analyses doen. Waar in de stad is het besparingspotentieel het grootst? Waar gaat de grond sowieso al open? Hoe kunnen we bewoners activeren en interesseren voor gezamenlijke inkoop? Welke data zijn nodig om een goed beeld te krijgen van de buurten die als eerste aardgasvrij worden?

Voor deze operationalisering worden beleidsmedewerkers vaak gevraagd om informatie en analyses over het thema energietransitie en dat levert de data-analist van de afdeling veel werk op. Omdat het werk komende tijd toeneemt, wilde de gemeente een instrument ontwikkelen. Dit instrument moet de aanpak voor en monitoring van de energietransitie ondersteunen en de vele vragen makkelijk en snel kunnen helpen beantwoorden.

Figuur 1: Analyse op pand- en gebiedsniveau en cluster analyse

Van maatschappelijke opgave naar datagedreven prototype

Om te komen tot het gewenste instrument besloot de  gemeente Utrecht om onder begeleiding van Shintō Labs een Design Sprint te doen. Deze aanpak is ontwikkeld om van een ‘nadenk-stand’ in de ‘actie-stand’ te komen. In vijf dagen hebben we samen met de beleids- en projectmedewerkers en de data-analist een prototype ontworpen van een ‘datatool’ waarmee makkelijk en snel analyses kunnen worden gedaan om vragen te beantwoorden. En nog belangrijker, het is vervolgens getoetst op de waarde voor de beoogde eindgebruikers.

figuur 2: Analyse besparingspotentieel panden

Van gebiedsanalyse tot clusteranalyse

Het prototype bevat meerdere analysemogelijkheden zowel op gebieds-, pand- en adresniveau. Met filters kan een selectie worden gemaakt en deze kan op een kaart of in een lijst worden geprojecteerd. Zo kun je van een wijk of buurt visualiseren waar de woningen met veel en met weinig besparingspotentieel zitten. Ook kun je laten zien waar in de stad, wijk of buurt panden zijn op basis van bouwjaar of energielabel. Daarnaast is er de mogelijkheid om een clusteranalyse te doen. Met een clusteranalyse worden de panden in de stad onderverdeeld in clusters op basis van de kenmerken uit de gebruikte datasets. Zo kom je tot groepen die zich bijvoorbeeld niets aantrekken van buurt- of wijkgrenzen maar wel vergelijkbare kenmerken hebben en daarmee interessant zijn voor de ontwikkeling van scenario’s.

Figuur 3: cluster analyse

Monitoring en trends

Naast het doen van analyses om scenario’s te bepalen voor energiebesparing en aardgasvrij, is het ook mogelijk om trends inzichtelijk te maken. Op basis daarvan kunnen we zien hoe de trends zijn als het gaat om gasverbruik, gasaansluitingen en elektriciteitsverbruik. Daarnaast kunnen we de concrete voortgang inzichtelijk maken per buurt. Hoe ver zijn we met de energiebesparende maatregelen en liggen we op koers met aardgasvrij? Tenslotte is er de mogelijkheid om standaardrapportages te genereren en een index weer te geven. Deze geeft in 1 oogopslag aan hoe de gemeente ervoor staat met de overstap naar aardgasvrij.

Figuur 4: Voortgang energietransitie op buurtniveau

Meer informatie of een demo?

Wil je meer weten over onze Design Sprint aanpak of wil je het prototype een keer zien? Neem dan contact met ons op!

Relevante links

Whitepapers

Blogs

Testimonials

Masterclasses

Foto credits: Sven de Koe op Unsplash

 

Design Sprint energietransitie en duurzaamheid met Regio Alkmaar en Data Science Alkmaar

/door

Alle Nederlandse regio’s werken hard om hun klimaatdoelstellingen te halen. Toch maken veel duurzaamheidsmedewerkers zich zorgen: doen we wel de juiste dingen? Dragen onze initiatieven wel echt bij aan het halen van onze doelstellingen? Hoe krijg ik de impact van onze initiatieven inzichtelijk, en hoe kan ik deze delen met onze inwoners, wethouders en partners? De gemeentes uit de regio Alkmaar vroegen zich dit af, en schakelden samen met Data Science Alkmaar onze hulp in.

Op maandag 4 oktober jl. organiseerden we een gezamenlijke co-creatie workshop. Zo’n 25 Duurzaamheids- en data-experts uit de regio Alkmaar, in samenwerking met Data Science Alkmaar en hoogleraar datagedreven businessinnovatie Frans Feldberg van de VU, bogen zich over de vraag welke rol data kan spelen in de energietransitie van de regio.

De Big Challenge(s)

Gezamenlijk identificeerden we drie ‘Big Challenges’:
1. Hoe kunnen we als gemeente het netcongestieprobleem samen met onze partners aanpakken?
2. Hoe kunnen we de impact van lokale initiatieven inzichtelijk maken?
3. Hoe brengen we de massa in beweging?

Deze drie big challenges vormen het startschot voor een onderzoek van Het PON & Telos. Zij onderzochten relevante indicatoren van de impact van lokale initiatieven, en ontwikkelden een meetplan – een duidelijke opvolger van de tweede tijdens de workshop geïdentificeerde Big Challenge. De eerste week van december namen wij het stokje van Het PON & Telos over.

De Design Sprint

We faciliteerden een Design Sprint om het meetplan en de indicatoren uit het onderzoek van Het PON & Telos om te zetten in een dynamisch, functioneel en, hopelijk, waardevol prototype. Ons sprintteam bestaat opnieuw uit duurzaamheids- en data-experts van de verschillende gemeentes in de regio Alkmaar, opnieuw aangevuld met Data Science Alkmaar, en onderzoekers van het PON & Telos.

We staan tijdens de Design Sprint, zoals altijd, uitgebreid stil bij het hoe en waarom: waarom is het belangrijk om de impact van duurzaamheidsintiatieven inzichtelijk te maken? Wat gaat er mis als ons dat niet lukt? Wie heeft zulk inzicht nodig, en met welk doel? En, misschien nog wel het belangrijkst: hoe brengen we de impact van duurzaamheidsinitiatieven zó in kaart dat dit bijdraagt aan nog impactvollere initiatieven in de toekomst, zoals activiteiten rondom het op handen zijnde netcongestieprobleem (big challenge 1) en het steeds meer in beweging krijgen van inwoners en bedrijven (big challenge 3)?

Een belangrijke factor hierbij was het grote aantal al bestaande dashboards rondom het thema duurzaamheid: hoe maken we optimaal gebruik van de kennis die al bestaat, en hoe zorgen we ervoor dat ons prototype een waardevolle toevoeging wordt? Op het moment van schrijven is deze Design Sprint nog in volle gang. Het definitieve prototype is dan ook nog niet bekend. Wel beginnen de contouren steeds helderder te worden.

Zo moet er ruimte blijven voor duurzaamheid en energietransitie in al haar complexiteit, moet het mogelijk worden om duurzaamheidsinitiatieven en -inspanningen te koppelen aan geagendeerde thema’s en geformuleerde doelen, en ziet het ernaar uit dat storytelling een belangrijk component van het prototype gaat worden. We’ll keep you posted!

Meer info?

Wil je meer weten over dit project? Neem dan contact met ons op via deze link!

Zie ook de website van Data Science Alkmaar:

Meer relevante links

Whitepapers

Blogs

Testimonials

Masterclasses

Fotografie: Laurens Overtoom